Makaleler

 Deneme- makale eski bir alışkanlık... Alt satırlarda paylaşılmış bir kaçı..

                        

                   "Her nevi icazet gayet nefis yazılır" ⬆️

Types of writing banners from Musa Azmi (Hamid Aytaç) (1891-1982)

''Sanayii Nefise Mekteb-i Âliyesi müdavimlerinden Diyarbekir'li Ressam ve Hattat Musa Azmi, Sülüs, Celi, Rik'a Divanî, Celi Divanî, Reyhanî, Nesih Tâ'lîk,Küfi, hatlarıyla (yazı türleri) her nevî İcâzet, levha, kartvizitler, tab'a  muvafik (tabiatına uygun) olarak gayet nefis yazilir.''
Üstteki resim Musa Azmi’nin (Hamid Aytaç) (1891/1982) akademi öğrencisi iken (1908) hazırladığı bir afiş . Hicri 1326 tarihli.
"İcazet: Arapça onay, ruhsat.. Meslekî (sanat), dini, fenni gibi, altbaşlıkları olan şahısların verdiği ruhsatlar. ‘’Sanat ve Meslek İcâzetleri Bilgiden çok iş, sanat ve beceriye dayalı üretim ve hizmet erbabı arasında kendi özel eğitimleri sonunda verilen icâzetler olup Ahîlik ve hat icâzetleri bu türün örnekleridir'' (Tombuş, sy. 38 [1943], s. 3-9, 345-347;. ''İcâzetlerin başlangıçtan beri ortak özelliği kurumsal ve resmî değil şahsî ve sivil olmaları.'' Kamuda geçerli, resmiyetteki diplomaların o zamanki adı: ''şahadetname''
Yukarıda geçen ‘’her nevi icazet yazılır’’ bu türlerden ruhsatların bugünkü sertifka yazımları gibi anlaşılabilir.

Sanat ve meslek icazetlerini *tayyi mekanla Buhara’dan gelen bir 'sırlı' dervişin yazıp çizip gitmiş olma ihtimalini  düşündürmeyi başarabilen tüccarlar da  çıkabilir lâkin  bugün de müstesna payelere malik olduğu zannı uyandırarak ticari menfaat sağlamak yasa dışıdır eskiden olduğu gibi..

Alıntılar: İslam ansiklopedisi icazet maddesi :
https://islamansiklopedisi.org.tr/icazet--egitim

.*Tayyi Mekan: bir mekandan başka bir mekana fizik ötesi yolculuk

Tarihi Şekerciler

Tarihi Şekerciler

Divanyolu’ndan Çeberlitaş, Gülhane Sirkeci, Eminönü hatta Küçükpazar’a kadar yürüyorsanız yolda belli aralıklarla yeni açılmış bazen iş yapamayıp kapatmış ‘’tarihi şekerci’ler görürüz. En bilinen tarihi olan bir kaçı gibi bunların kuruluş tarihleri de tanzimata kadar gider. 20 sene geçirdiğiniz semtte karşınıza bir anda Sultan Abdülhamid’in Pilavcısı, Sultan Mustafa’nın şerbetçisi, Kaputân-ı Derya Barbaros’un mıhlamacısı, turşucusu, zurnacısı bile çıkabilir.
Bu bir pazarlama yolu mu, tarihi dizilerin etkisi mi, aristokrasiye dahil olma, şekercilikte bir otorite, muteber olma hevesi midir, amatör bir sosyolog olarak anlamak zordur.

'' Picasso Hattatlık Dersi Alıyor’’  

Bu haberlerin birkaç versiyonunu var.. Haberin özeti şöyle: 

''Çağımızın en büyük ressamı olarak tanınan büyük usta Pablo Picasso son zamanlarda kendini hattatlığa Yâni Arab harfleriye yazılar yazmağa verme kararındadır. Picasso da bu heves, bundan birkaç yıl önce Kuzey Afrika'ya yaptığı bir ziyaret sırasında camileri gezdiği ve yüzlerce yıl önce yazılmış olan tâlik, nesih, sülüs rika ve kûfi yazıları gördüğü zaman gelmişti. Şimdiden sülüs ve Rika ile yazdığı dört levhayı Antibes'deki villasında yakınlarına gösteren büyük sanatçı gelecekte bu levhaları Paris'te bir galeride sergileyeceği anlaşılmaktadır.

Fransa'ya yerleşmiş olan Cezayirli hattat Evulgaffar Medani'den hat dersleri almaya başlamıştır.''

'' AA. Nice''

(70'lerde yayımlanmış bu (özet) haberin orjinal görsellerini google da arama ile bulabilirsiniz.) Endülüs, İspanya bağlantısıyla yine de en mantıklısı bu...

Sadece Ebu Gaffar Medani diye bir Cezayirli katipzade mi varmış, diye merak ederseniz web üzerine henüz bilgisi düşmemiş. 

Bu haberin diğer bir versiyonu da iki genç Picasso nun atölyesine gidip çalışmalarını gösterir. Picasso da onlara’’ çocuklar siz memleketinize dönüp hat sanatını öğrenin, biz hala bu sanatın inceliklerine ulaşmaya çalışıyoruz’ ’der..

Der de kimdir bu gençler, memleketlerine dönüp hatla ilgilendiler mi onu bilemiyoruz..

Sonuç olarak İspanya da (Endülüs medeniyeti içinde) hat yazıları görmüş, hayranlık duymuş olması şaşılası değildir Picasso'nun ama öğrenmek için orada ille de 'is-mek' gibi bir kursa yazılıp (ispanya meslek edindirme kursları) ''seviyesinde'' hatla ilgilenmemiş, yumurtalı nişastalı aharlı kağıt yapmamış olması çok şey değiştirir miydi ?

 27.03.2021 

                                                            

Hattat Halim Özyazıcı 

Halim Efendi 1898/1964 

                                                1

                                                      2

3

                                                                             4

Resim 3: 'Tavuk Şikayetnâmesi' bahçesindeki üzümlere dadanmış tavuklar için yazdığı şikayet dilekçesi

4) Kartviziti: “Dîvân-ı Hümâyûn Kalemi Tuğrakeş ve Muallimi Hakkı Bey (ismail hakkı altunbezer) *tilmîzi (*talebesi) *Medresetü’l-Hattâtîn (*hattatlar mektebi) mezunlarından Hattat Mustafa Halim”

*Medresetü’l-Hattâtîn İstanbul Valiliği'ni geçince sağda eskiden MEB Kitabevi olan iki katlı binada 1936 lara kadar. Daha sonra Şark Tezyini Sanatlar akabinde Geleneksel sanatlar şubesi olarak Akademi' de devam ediyor.

                                                                                                                                  illustrasyon k.y. ©

'Çizer’ ne demek?

Yabancı dil sözlüklerde İllustratör, ressam, olarak karşılıkları var ama dünyada ‘‘çizerlik’’ mesleki faaliyet tanımı olarak sadece bizde, o da ‘karikatürcü’ye karşılık.Futbolculuktan ayrılıp "shooter' (şutçu-nişancı-vurucu) gibi bir ayrı bir mesleki manâya müsavi ...
İng. 'Sketcher' ?
Sadece tanımladığı iş eskiz aşamasında kalirsa "çizer", sketcher'in "taslakçı, eskizci" manasına yaklaşabiliyor.
Yazmak: ‘Bir kişinin düşüncelerini çizgilerle tasvir ettiği bir eylem . [1] . Denilebilir ki, hattın icadı ile insan uygarlığında büyük bir adım atılmıştır Böylece; İnsanlığın ilerlemesinin başlangıcı, çizginin icadı olarak kabul edilebilir.(2)
O zaman çizmekten kasıtın ne? Çizmek: Kurşun kalem, tükenmez kalem vb. ile kağıt üzerinde çizgiler ve işaretler yaparak (resim veya diyagram) üretmek.(3)
Harita, kroki çizmek... Çizerlik peki?
Bazı krokiler çizen, çiçek, ağaç, vazo vs. çizmeyi meslek edinmiş kişi. Bu çizimleri suluboya, akrilik, kireç, kahve telvesi, toprak, çamur boyadığında, hatta oyduğunda bu eylemlerin sadece 'çizeri' midir? Yani, ressam ya da illustratör olduğunu söylemek zor...Bazı bölünmeler varmış gibi düşünmeliyiz...
Ressam bunları kapsıyor gibi; (ﺭﺳّﺎﻡ) ''Ar. resm “çizmek, resimlemek”ten ressām” (4) meslek adı..
Persler Ressam yerine Nakkaş diyolar. Resim sanatı çok daha ileri ama Nakkaş da Arapça kelime...Bu bizde de tezyinata karşılık... Resmin ileri seviyelerindeki Batı'da ressamın umûmi karşılığı ‘Painter’ Boyacı!’ Bu bizde kritik hicvinde 'ona ressam diyemezsin' gibi bir küçümsemenin tanımı..
''Boyacılık''tan yine 'Signpainter' tabelacının karşılığı.. Öyleyse bizde Ressam, kavram olarak batıdaki Kont, Sör gibi bir ünvana karşılık ayrı bir yerde duruyor olmalı.
Peki tasarımcı, dizaynır? -Moda-dikiş- nakış terimi gibi daha çok.. ..Çizimle ilgili boyamacılık?..
Çok da bölünmüş görünmüyor...Olur.
İçerikle ilgilenenler kavramların içini daha doğru doldurmuş görünüyor.
12.08.2023

sözlük alıntıları:
1,2,3, wikipedia sözlük, 4,kubbealtıL.